Céimeanna Riachtanach
Cuideachta a bhunú
De ghnáth, ceadaíonn Acht na gCuideachtaí 2014 do dhuine amháin nó níos mó cuideachta phríobháideach a bhunú chun aon chríche dleathach trí bhunreacht a shíniú. Féadfaidh uasmhéid de 149 comhalta a bheith ag cuideachta phríobháideach agus níl aon teorainn le líon comhaltaí cuideachta phoiblí.
Cuideachta a bhunú
Cuir isteach Foirm A1 agus bunreacht ar CORE le do thoil.
Do Chuideachta Phríobháideach faoi Theorainn Scaireanna (cuideachta TEO) is éard atá sa bhunreacht ná bunreacht aon doiciméid. Tá bunreacht ag gach cineál cuideachta eile a chuimsíonn Meabhrán comhlachais agus Airteagail Chomhlachais.
Is féidir ainm cuideachta a chur in áirithe ar líne freisin ag baint úsáide as CORE agus táille €25 ag gabháil leis.
Foirm A1
I bhFoirm A1, ní mór duit sonraí a thabhairt faoi ainm na cuideachta , a hoifig chláraithe , sonraí an rúnaí agus na stiúrthóirí , a dtoiliú gníomhú mar sin, na síntiúsóirí agus sonraí a scaireanna.
Cuimsíonn sé dearbhú á rá go bhfuil ceanglais Acht na gCuideachtaí comhlíonta agus maidir leis an ngníomhaíocht a bhfuil an chuideachta á bunú chun gabháil di.
Is féidir iarratais ar chuideachtaí a chorprú a chur isteach ar líne ag úsáid CORE .
Leagann an t-alt seo amach na coinníollacha ar a ndeonaítear corprú don chuideachta. Caithfidh forálacha a bheith ann a dhéileálann le hábhair áirithe m.sh. ainm na cuideachta agus, más cuideachta le dliteanas teoranta í, ní mór an méid sin a lua freisin.
Tá bunreacht aon doiciméid amháin ag cuideachta phríobháideach theoranta de réir scaireanna (cuideachta TEO), ar cuideachta í atá corpraithe faoi Acht na gCuideachtaí 2014. Tá sé seo comhdhéanta de na hairteagail chomhlachais. Níl meabhrán comhlachais ag cuideachta TEO mar níl aon cuspóirí sonraithe do chuideachta TEO. Féadfaidh sé dul i mbun aon ghnó ceadaithe. Leagtar amach i Sceideal 1 d’Acht na gCuideachtaí 2014 formáid chomhdhéanamh cuideachta phríobháideach faoi theorainn scaireanna.
Tá bunreacht dhá dhoiciméad ag gach cineál cuideachta eile a áiríonn meabhrán agus airteagail chomhlachais. Tá formáid an bhunreachta leagtha amach sa sceideal ábhartha a ghabhann le hAcht na gCuideachtaí.
Is féidir samplaí de bhunreachtanna a fháil ar shuíomh gréasáin Leabhar Reachtanna na hÉireann .
| Cuideachta Phríobháideach faoi Theorainn Scaireanna (LTD) | Sceideal 1 |
| Cuideachta Ghníomhaíochta Ainmnithe faoi theorainn Scaireanna | Sceideal 7 |
| Cuideachta Ghníomhaíochta Ainmnithe faoi theorainn Ráthaíochta | Sceideal 8 |
| Cuideachta Phoiblí Theoranta | Sceideal 9 |
| Cuideachta faoi Theorainn Ráthaíochta | Sceideal 10 |
| Cuideachta Phríobháideach Neamhtheoranta | Sceideal 11 |
| Cuideachta Phoiblí Neamhtheoranta ag a bhfuil scairchaipiteal | Sceideal 12 |
| Cuideachta Phoiblí Neamhtheoranta gan scairchaipiteal | Sceideal 13 |
| Cuideachta Infheistíochta | Sceideal 16 |
Airteagail chomhlachais
Leagtar amach sa cháipéis seo na rialacha faoina bhfuil sé beartaithe ag an gcuideachta a cúrsaí a rialáil. Ní mór na hailt a phriontáil agus a roinnt ina míreanna agus a uimhriú i ndiaidh a chéile.
Ní sholáthraíonn an CRO dréachtaí de na bunreachtanna – (meabhrán nó airteagail chomhlachais) le húsáid ag cuideachtaí. Is féidir samplaí de na doiciméid seo a fháil ó stáiseanóireachta dlí, ó chuntasóirí, ó aturnaetha nó ó ghníomhairí foirmithe cuideachta.
Déantar doiciméid a phróiseáil in ord croineolaíoch agus tá siad faoi réir seiceálacha. Próiseáiltear na doiciméid a chuirtear ar ais lena gceartú de réir an dáta a gcuirtear faoi bhráid an CRO arís iad.
Ceanglaítear ar dhaoine ar mian leo cuideachtaí nua a ionchorprú príomhghníomhaíocht na cuideachta a rangú trí úsáid a bhaint as Aicmiú Cóid Nace (PDF) le haghaidh gníomhaíochtaí eacnamaíocha.
- Ní mór don bhunreacht cloí le hAcht na gCuideachtaí 2014, agus ní mór é a bheith clóite i gcló dubh soiléir ar pháipéar buan. Ní mór na míreanna a uimhriú go comhleanúnach.
- Ní mór an reacht ceart, m.sh. ‘Acht na gCuideachtaí 2014’, a lua.
- Más Cuideachta Ghníomhaíochta Ainmnithe nó Cuideachta faoi Theorainn Ráthaíochta an chuideachta agus nach bhfuil an díolúine á éileamh aici faoi alt 971(1)/1180(1) d’Acht na gCuideachtaí 2014, ní mór ainm iomlán na cuideachta agus Cuideachta Ghníomhaíochta Ainmnithe, Cuideachta Ghníomhaíochta Ainmnithe nó Cuideachta faoi Theorainn Ráthaíochta de réir mar is infheidhme, a thabhairt; Giorrúcháin ar DAC, cga, CLG nó cft. nach bhfuil inghlactha.
- Ní mór ainm na cuideachta a bheith díreach mar an gcéanna leis an ainm atá ar Fhoirm A1.
- Ní mór príomhchuspóirí na cuideachta a lua agus ní mór dóibh comhfhreagras a dhéanamh leis an bpríomhghníomhaíocht a shainaithnítear i bhFoirm A1 (mura cuideachta Teoranta í an chuideachta nach bhfuil cuspóirí aici).
- Ach amháin i gcás cuideachta neamhtheoranta agus cuideachta ráthaíochta gan scairchaipiteal, ní mór caipiteal ainmniúil na cuideachta a lua sa bhunreacht. I gcás cuideachta ráthaíochta, bíodh sé gan scairchaipiteal nó le scairchaipiteal, ní mór ráiteas a bheith sa bhunreacht á rá go ngeallann gach ball ranníocaíocht a dhéanamh le sócmhainní na cuideachta i gcás í a fhoirceannadh agus é/í ina bhall, nó laistigh de bhliain amháin tar éis dó/di scor de bheith ina bhall, chun íoc as fiacha agus dliteanais na cuideachta a conraíodh sula scoirfidh sé/sí de bheith ina bhall, agus as costais, muirir agus caiteachais an fhoirceanta, agus chun cearta na ranníocóirí eatarthu féin a choigeartú, cibé méid is gá, nach mó ná méid sonraithe. Tá liúntas ann, áfach, do chuideachta TEO – cuideachta phríobháideach teoranta ag scaireanna atá cláraithe faoi Chuid 2 d’Acht na gCuideachtaí 2014. In ionad mhéid an scairchaipitil a bheartaíonn sé/sí a chlárú agus a roinnt ar an gcaipiteal sin, féadfaidh sé/sí a lua ina ionad sin go mbeidh scairchaipiteal na cuideachta, tráth a clárúcháin, roinnte ina scaireanna de mhéid socraithe.
- I gcás cuideachta phoiblí theoranta, ní mór don bhunreacht a lua go mbeidh an chuideachta ina cuideachta phoiblí theoranta, chomh maith le méid an scairchaipitil (€25,000 ar a laghad) a bhfuil sé beartaithe ag an gcuideachta a chlárú leis agus a roinnt ina scaireanna de mhéid socraithe.
- Ní mór do na síntiúsóirí an bunreacht a shíniú, ní mór a seoltaí agus a dtuairiscí a lua agus a sínithe a bheith finnéithe agus dátaithe. Ach amháin i gcás cuideachtaí ráthaíochta, ní mór do gach síntiúsóir líon na scaireanna a ghlacfaidh sé/sí (gan níos lú ná scair amháin) a scríobh de láimh. Toirmisctear na nithe seo a leanas faoin dlí:
- Ní cheadaítear réada baincéireachta mura bhfuil ceadúnas faighte ó Bhanc Ceannais na hÉireann.
- Tá cuideachta eisiata ó cheadúnas geallghlacadóir a shealbhú faoi na hAchtanna Gealltóireachta 1926-1931.
- Ní féidir le cuideachta gníomhú mar stiúrthóir, iniúchóir, glacadóir ná leachtaitheoir do chuideachta eile.
- Ní cheadaítear gnó árachais ná athárachais a sheoladh mura gcomhlíontar Achtanna an Árachais. I gcás ina luaitear gnó árachais nó athárachais i gcuspóirí cuideachta, ní mór don iarratasóir dearbhú a chur faoi bhráid an CRO go bhfuil fógra faoi alt 22(1)(b) d’Acht Árachais 1989 aitheanta ag an Roinn Gnó, Fiontar agus Nuálaíochta (An Rannóg Maoirseachta Airgeadais Árachais).
- Ní féidir comhar creidmheasa, ceardchumann nó cumann foirgníochta a ionchorprú mar chuideachta theoranta.
- Tá cosc ar chraoladh mura bhfuil cead faighte ó Údarás Craolacháin na hÉireann.