Comhpháirtíochtaí Cáilitheacha agus Teoranta

Chun comhpháirtíocht theoranta a bhunú, ní mór duit na foirmeacha seo a leanas, mar aon leis an táille chlárúcháin, a chur faoi bhráid an CRO:

• Foirm LP1 (Iarratas ar chlárú comhpháirtíochta teoranta): Ní mór do na comhpháirtithe uile (ginearálta agus teoranta) sa chomhpháirtíocht an fhoirm seo a shíniú.
• Foirm LP3 (Ráiteas ar an gcaipiteal a chuir na comhpháirtithe teoranta leis): Ní mór d’aon duine de na comhpháirtithe ginearálta an fhoirm seo a shíniú.
• Ráiteas ar an gcaipiteal a ranníoc an comhpháirtí(í) teoranta. Ní mór do chomhpháirtithe ginearálta an fhoirm seo a shíniú.

 
Tabhair cuairt ar leathanach na bhFoirmeacha chun cóip de na foirmeacha seo a íoslódáil.

I gcás ina bhfuil comhpháirtí ina chuideachta, glacann an Cláraitheoir leis gur féidir Foirmeacha LP1 agus LP3 a shíniú mar atá leagtha amach in Alt 43 d’Acht na gCuideachtaí 2014, is é sin trí shéala na cuideachta a ghreamú i láthair beirt stiúrthóirí nó stiúrthóir amháin agus rúnaí.

Ní mór don Fhoirm LP1 príomháit ghnó a shonrú, arb ionann í agus áit ghnó fhisiciúil iarbhír as a ndéanann an comhpháirtí/na comhpháirtithe ginearálta an gnó i ndáiríre.

Clárú náisiúnaigh neamh-LEE mar pháirtí.
I gcás inar náisiúnach neamh-LEE/neamh-Eilvéiseach an comhpháirtí ginearálta a bhfuil sé beartaithe aige teacht go hÉirinn chun gnó a bhunú, beidh cead an Aire Dlí agus Cirt, Gnóthaí Baile agus Imirce agus Comhionannais ag teastáil ón gcomhpháirtí ginearálta chun déanamh amhlaidh. Ní mór fianaise ar chead an Aire a chur isteach mar aon leis an bhfoirm.

D’fhéadfadh cárta Deimhnithe Cónaithe Sealadach (TRC) nó cárta Cead Cónaithe Éireannach (IRP) a bheith san áireamh i bhfianaise den sórt sin.

Más cuideachta an comhpháirtí ginearálta nó an comhpháirtí teoranta, ach nach bhfuil sé cláraithe ar chlár na hÉireann, ba chóir go mbeadh an méid seo a leanas ag gabháil leis an bhFoirm LP1:

• Cóip dheimhnithe (agus más gá, cóip fhíordheimhnithe) den Chairt, de na Reachtanna nó den mheabhrán agus d’airteagail na cuideachta, nó d’ionstraim eile lena mbunaítear nó lena sainmhínítear bunreacht na cuideachta (sa teanga bhunaidh)
• Cóip de theastas corpraithe na cuideachta;
• Cóip d’aon deimhnithe corpraithe nó d’aon athruithe ainm na cuideachta

 
Mura bhfuil na doiciméid thuas scríofa i nGaeilge nó i mBéarla, tá aistriúchán deimhnithe ag teastáil.

Más cuideachta nach bhfuil ar chlár na hÉireann an comhpháirtí ginearálta, ba cheart aird a thabhairt freisin ar Chuid 21 d’Acht na gCuideachtaí 2014 agus ar na ceanglais atá ar chuideachtaí dliteanais theoranta coigríche brainse a chlárú.

Ní mór duit an méid seo a leanas a chomhlánú agus a chomhdú:

• Foirm LP2: Fógra maidir le hathrú i gcomhpháirtíocht theoranta
• Foirm LP4: Ráiteas ar an méid a chuir Comhpháirtí Teoranta nua leis nó ráiteas ar mhéadú ar an méid a chuir aon Chomhpháirtí Teoranta leis
• Foirm QP1: Tuairisceán Ráiteas Airgeadais

 
Baineann Cuid 6 d’Acht na gCuideachtaí 2014 le comhpháirtíochtaí teoranta.

Ceanglaítear ar chomhpháirtíocht faoin Acht um Chlárú Ainmneacha Gnó, 1963, ainm gnó a chlárú i gcás ina seolann an gnólacht gnó faoi ainm gnó nach bhfuil ann sloinnte fíor na gcomhpháirtithe uile ar daoine aonair iad agus ainmneacha corparáideacha na gcomhpháirtithe uile ar comhlachtaí corpraithe iad gan aon bhreis seachas céadainmneacha na gcomhpháirtithe aonair nó túslitreacha na gcéadainmneacha sin.

Éilíonn úsáid an ainm ghnó “AB & Company” nó “AB & Co” ag beirt chomhpháirtithe (A agus B) clárú mar go bhfuil breis le hainmneacha na gcomhpháirtithe ann.

Má chláraíonn comhpháirtíocht theoranta faoin Acht 1907 ag baint úsáide as ainm gnó, ceanglaítear ar an gcomhpháirtíocht an t-ainm gnó sin a chlárú faoin Acht 1963 freisin. Is é an ceanglas sonraí áirithe a sholáthar do Chláraitheoir Ainmneacha Gnó (Seoladh poist: An Oifig um Chlárú Cuideachtaí, Bóthar Uí Bhriain, Ceatharlach) laistigh de mhí amháin tar éis glacadh leis an ainm sin.

Féadfaidh an tAire Fiontar, Turasóireachta agus Fostaíochta diúltú cead a thabhairt d’ainm ar bith a chlárú nach bhfuil inmhianaithe dar leis. Is féidir achomharc a dhéanamh chuig an Ard-Chúirt i gcoinne diúltaithe den sórt sin.

Déantar iarratas ar chlárú ainm gnó le haghaidh comhpháirtíochta teoranta ar Fhoirm RBN1A, agus ní mór do na comhpháirtithe uile í a shíniú. Féadfaidh comhpháirtí amháin í a shíniú freisin má dheimhnítear an forghníomhú sin le dearbhú reachtúil ón sínitheoir. Féadfar iarratas ar chlárú a dhéanamh go leictreonach. Eiseofar deimhniú clárúcháin don iarratasóir agus ní mór é a thaispeáint go feiceálach ag príomháit ghnó an ghnólachta.

Ní thugann clárú ainm gnó ag gnólacht monaplacht don ghnólacht sin maidir le húsáid an ainm sin. Tá tuilleadh eolais faoi chlárú ainmneacha gnó ar fáil i mBileog Faisnéise Uimh. 14, “Clárú Ainmneacha Gnó”.

Riachtanais Deimhniúcháin
Ba cheart cóip de mheabhrán agus airteagail chomhlachais na cuideachta (nó mura bhfuil meabhrán agus airteagail ann, den ionstraim lena mbunaítear nó lena sainmhínítear bunreacht na cuideachta) sa teanga bhunaidh a dheimhniú mar chóip dhílis sa tír ina bhfuil an chuideachta corpraithe ag:

(a) Cláraitheoir na gCuideachtaí don tír sin, nó
(b) nótaire poiblí sa tír sin, nó
(c) oifigeach éigin don chuideachta faoi mhionn os comhair duine sa tír sin a bhfuil údarás aige nó aici faoi mhionn.

 
Riachtanais Fíordheimhnithe
Faoi alt 886 d’Acht na gCuideachtaí 2014, is féidir dearbhú a rinneadh i ndlínse eachtrach a fhíordheimhniú mar seo a leanas:

(a) I gcás meabhrán agus earraí de thionscnamh na dtíortha is páirtithe i gCoinbhinsiún CE an 25 Bealtaine 1987, ie an Fhrainc, an Bheilg, an Eastóin, an Laitvia, an Iodáil agus an Danmhairg, ní gá aon fhíordheimhniú a dhéanamh.
(b) Maidir le meabhrán agus earraí de thionscnamh tíortha is páirtithe sa Choinbhinsiún de chuid Chomhairle na hEorpa, ar choinníoll go mbeidh an deimhniú fíordheimhnithe ag gníomhairí taidhleoireachta nó consalachta na dtíortha sin, ní gá aon fhíordheimhniú a thuilleadh.
(c) Maidir le meabhrán agus earraí de thionscnamh tíortha is páirtithe i gCoinbhinsiún na Háige an 5 Deireadh Fómhair 1961, bunaítear fíordheimhniú an deimhnithe trí apostille arna sholáthar ag an “údarás inniúil” don tír áirithe.

 
Tá Coinbhinsiún na Háige an 5 Deireadh Fómhair 1961 i bhfeidhm sna tíortha seo a leanas:

(e) I gcás meabhrán agus airteagail a thagann ó thíortha nach páirtithe iad in aon cheann de na Coinbhinsiúin thuas, tá gá le fíordheimhniú, mar a leanas:
– I gcás ina ndeimhníonn Cláraitheoir na gCuideachtaí an doiciméad, ní mór d’oifigeach rialtais sa tír lena mbaineann a shéala nó a shíniú a fhíordheimhniú, agus ansin é a stampáil mar a fheictear ag Ambasáid na hÉireann sa tír sin.
– I gcás ina bhfuil an doiciméad deimhnithe ag nótaire poiblí, ba cheart d’oifigeach Ambasáide na hÉireann an síniú nó an séala a fhíordheimhniú.
– I gcás ina bhfuil an doiciméad deimhnithe faoi mhionn ag oifigeach de chuid na cuideachta, ba cheart d’oifigeach de chuid Ambasáid na hÉireann stádas an duine atá ag riaradh an mhionn a fhíordheimhniú.

 
Riachtanais Aistriúcháin Doiciméad
Ní mór gach doiciméad i dteanga seachas Gaeilge nó Béarla a aistriú. Más tír atá ina páirtí in aon cheann de na Coinbhinsiúin thuas tír thionscnaimh na ndoiciméad seo, ba cheart don aistritheoir an t-aistriúchán a dheimhniú sa tír sin mar aistriúchán ceart, agus ba cheart an deimhniú sin a chur i gcrích os comhair nótaire poiblí.

Mura bhfuil an doiciméad cumhdaithe ag aon cheann de na Coinbhinsiúin, agus má dhéantar an t-aistriúchán lasmuigh d’Éirinn, ní mór d’oifigeach taidhleoireachta nó consalach Éireannach nó d’aon duine a bhféadfaidh an t-oifigeach a dheimhniú go bhfuil sé inniúil é a aistriú a dheimhniú mar aistriúchán ceart.

Más rud é go ndéantar an t-aistriúchán laistigh d’Éirinn, ba chóir go mbeadh sé deimhnithe ag nótaire poiblí nó ag aturnae.

Uimhir Chomhpháirtíochta Cáilitheach
Sula gcuirfidh tú aon fhoirm isteach i ndáil le Comhpháirtíocht Cháilitheach, chun go bhféadfar an fhoirm a chomhlánú, ní mór duit teagmháil a dhéanamh ar dtús leis an rannóg Comhpháirtíochtaí Cáilitheacha in Oifig Chlárúcháin na gCuideachtaí trí ríomhphost ag qpn@cro.ie chun Uimhir Chomhpháirtíochta Cáilitheach a fháil.

Ba chóir go mbeadh an fhaisnéis seo a leanas ar a laghad san ord seo a leanas sa ríomhphost chuig an rannóg Comhpháirtíochtaí Cáilitheacha:

1. Dáta tosaigh chruthú na comhpháirtíochta;
2. Ainmneacha na gcomhpháirtithe;
3. Ainm na comhpháirtíochta (más ann);
4. Más comhpháirtíocht theoranta an chomhpháirtíocht cháilitheach, uimhir chlárúcháin na comhpháirtíochta teoranta; agus
5. An dáta ar tháinig an chomhpháirtíocht chun bheith ina comhpháirtíocht cháilitheach.

 
Tabhair faoi deara, le do thoil, gurb ionann an dáta ar a ndearnadh comhpháirtíocht cháilitheach den chomhpháirtíocht agus Dáta an Tuairisceáin Bhliantúil don Chomhpháirtíocht Cháilitheach.

Riachtanais Ghinearálta
Cuireann Rialacháin an Aontais Eorpaigh (Comhpháirtíochtaí Cáilitheacha: Cuntasaíocht agus Iniúchóireacht) 2019 (IR Uimh. 597 de 2019) (“an Rialachán 2019”) forálacha Chuid 6 (“Cuid 6”) d’Acht na gCuideachtaí 2014 (“an tAcht 2014”) i bhfeidhm, lena n-áirítear an ceanglas tuairisceáin bhliantúla a chomhdú leis an gCláraitheoir Cuideachtaí maidir le “comhpháirtíochtaí cáilitheacha”

Faoi Rialachán 2019:
ciallaíonn “comhpháirtíocht cháilitheach”—

(a) comhpháirtíocht, ar comhaltaí di uile iad—
(i) cuideachtaí teoranta,
(ii) ULCanna ainmnithe,
(iii) comhpháirtíochtaí seachas comhpháirtíochtaí teoranta, ar cuideachtaí teoranta nó ULCanna ainmnithe iad na baill uile díobh,
(iv) comhpháirtíochtaí teoranta, ar cuideachtaí teoranta nó ULCanna ainmnithe iad a gcomhpháirtithe ginearálta go léir, nó
(v) comhpháirtíochtaí, lena n-áirítear comhpháirtíochtaí teoranta, a bhfuil aon teaglaim de ghnóthais dá dtagraítear i gclásail (i) go (iv) i measc a mbaill dhíreacha nó indíreacha, sa chaoi is go mbainfidh úinéirí tairbhiúla deiridh na comhpháirtíochta taitneamh as cosaint dliteanais theoranta,

nó

(b) comhpháirtíocht theoranta, arb iad a comhpháirtithe ginearálta uile –
(i) cuideachtaí teoranta,
(ii) ULCanna ainmnithe,
(iii) comhpháirtíochtaí seachas comhpháirtíochtaí teoranta, ar cuideachtaí teoranta nó ULCanna ainmnithe iad na baill uile díobh,
(iv) comhpháirtíochtaí teoranta, ar cuideachtaí teoranta nó ULCanna ainmnithe iad a gcomhpháirtithe ginearálta go léir, nó
(v) comhpháirtíochtaí, lena n-áirítear comhpháirtíochtaí teoranta, a bhfuil aon teaglaim de ghnóthais dá dtagraítear i gclásail (i) go (iv) mar bhaill dhíreacha nó indíreacha díobh, sa chaoi is go mbainfidh úinéirí tairbhiúla deiridh na comhpháirtíochta taitneamh as cosaint dliteanais theoranta.

Príomhriachtanais faoi Rialacháin 2019
Faoi Rialacháin 2019, baineann na ceanglais uile faoi Chuid 6 d’Acht 2014 le comhpháirtíochtaí cáilitheacha (faoi réir na modhnuithe atá sna Rialacháin 2019).

Is é an príomhriachtanas go bhfuil comhpháirtíocht cháilitheach faoi oibleagáid Tuairisceán Bliantúil (“Foirm QP1”) a chomhdú go bliantúil ar dháta tuairisceáin bhliantúil na Comhpháirtíochta Cáilithí do gach bliain nó cuid de bhliain ina bhfuil an chomhpháirtíocht ina comhpháirtíocht cháilitheach.

Ní mór comhdú na ráiteas airgeadais is gá a chomhdú faoi Chuid 6 d’Acht 2014 mar a chuirtear i bhfeidhm le Rialacháin 2019 a áireamh i gcomhdú Foirm QP1, i gcás inarb iomchuí.

Ag brath ar chineál na comhpháirtíochta, áirítear na nithe seo a leanas sna doiciméid chuntasaíochta:

• clár comhardaithe
• cuntas brabúis agus caillteanais
• tuarascáil na gcomhpháirtithe
• tuarascáil iniúchóra

Tá sé de dhualgas ar chomhpháirtíocht cháilitheach fógra a thabhairt don Chláraitheoir faoi athruithe áirithe ar shonraí comhpháirtíochta cáilithí. Áirítear leis seo na nithe seo a leanas.

• Foirm QP73 (“Ainmniú Dáta Nua Tuairisceáin Bhliantúil”) a éilíonn “Sínithe na gComhpháirtithe uile.”
• Foirm QP83 – Athrú ar Dháta Deiridh na Bliana Airgeadais ag comhpháirtíocht cháilitheach

Mura gcuirtear Uimhir Chomhpháirtíochta Cáilitheach san áireamh sa fhoirm seo, cuirfear ar ais chugat í.
Síniú na bhfoirmeacha ábhartha
Ní mór do chomhpháirtí na foirmeacha QP1 QP73, nó QP83 (nó aon fhoirm eile faoi Chuid 6 mar a chuirtear i bhfeidhm iad le Rialacháin 2019) a shíniú mar a cheanglaítear le hAcht 2014 mar a chuirtear i bhfeidhm iad le Rialacháin 2019.
Ní fhéadfaidh an Cláraitheoir glacadh le Foirm QP1 QP73, nó QP83 nach bhfuil síniú an chomhpháirtí/na gcomhpháirtithe uirthi.

I gcás inar cuideachta an comhpháirtí sínithe, glacann an Cláraitheoir leis gur féidir Foirmeacha QP1, QP73, agus QP83 a shíniú mar atá leagtha amach in Alt 43 d’Acht na gCuideachtaí 2014, is é sin trí shéala na cuideachta a ghreamú i láthair beirt stiúrthóirí nó stiúrthóir amháin agus rúnaí.

Ní mór go mbeadh síniú comhpháirtí ar comhpháirtíocht ann féin comhdhéanta de shínithe uile na comhpháirtíochta comhpháirte.

Ní mór do chomhpháirtíochtaí cáilitheacha a chomhlíonann na critéir faoi Chuid 26 d’Acht na gCuideachtaí 2014 tuarascáil a chur isteach maidir le híocaíochtaí le Rialtais.

Ní mór Foirm PR2 a chomhdú laistigh de 11 mhí ó dheireadh na bliana airgeadais.

Le Cuid 26 d’Acht na gCuideachtaí 2014, ceanglaítear ar chomhpháirtíochtaí cáilitheacha (atá coibhéiseach le cuideachtaí móra, grúpaí móra agus “eintitis leasa phoiblí”) atá gníomhach sna tionscail mianadóireachta agus eastóscacha nó i logáil foraoisí príomhúla tuarascálacha bliantúla a ullmhú agus a chomhdú leis an Oifig um Chlárú Cuideachtaí maidir le híocaíochtaí a dhéantar le rialtais.

Comhpháirtíochtaí cáilitheacha atá coibhéiseach le cuideachtaí atá liostaithe i Sceideal 18 d’Acht na gCuideachtaí 2014.

Is iad comhpháirtíochtaí cáilitheacha iad siúd a bhfuil deireadh bliana airgeadais acu ag tosú ar an 1 Eanáir 2020 nó dá éis.